หลักการของโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน
โครงการแก้ไขปัญหาความยากจน (กข.คจ.) เป็นการสนับสนุนเงินทุนให้ระดับหมู่บ้านแล้วมอบอำนาจและหน้าที่ความรับผิดชอบให้องค์กรประชาชนในหมู่บ้านเป็นผู้บริหารจัดการเงินทุนให้หมุนเวียนอยู่ในหมู่บ้านตลอดไป โดยสนับสนุนเงินทุนเพื่อประกอบอาชีพแก่ครัวเรือนเป้าหมาย หมู่บ้านละ 280,000 บาท โดยไม่มีดอกเบี้ย และมีเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนเป็นผู้ส่งเสริมสนับสนุนตรวจสอบ และติดตามการดำเนินงานโครงการ กข.คจ. ให้มีประสิทธิภาพ
การบริหารเงินทุนโครงการ กข.คจ
การดำเนินงานโครงการ กข.คจ. ภายใต้ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการบริหารและการใช้จ่ายเงินโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน พ.ศ. 2553 มีแนวทางการบริหารเงินทุน กข.คจ. ดังนี้
การพิจารณาอนุมัติโครงการและเงินยืม
ให้คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน พิจารณาอนุมัติโครงการและเงินยืมตามลำดับบัญชีทะเบียนครัวเรือนเป้าหมายและต้องได้รับความเห็นชอบจากพัฒนากรผู้รับผิดชอบประจำตำบล (ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการบริหารและการใช้จ่ายเงินโครงการแก้ไขปัญหาความยากจน พ.ศ. 2553) มีแนวทางปฏิบัติ ดังนี้
- ให้พิจารณาอนุมัติโครงการและเงินยืมแก่ครัวเรือนเป้าหมายตามทะเบียนครัวเรือนเป้าหมายที่ได้จัดทำไว้ครั้งแรกได้ยืมจนครบถ้วนก่อน จึงให้ครัวเรือนเป้าหมายที่เกิดขึ้นใหม่ภายหลังได้ยืมในลำดับถัดไป
- กรณีหมู่บ้านที่ครัวเรือนมีรายได้ผ่านเกณฑ์ (จปฐ.) ครบทุกครัวเรือน ให้คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน พิจารณาอนุมัติโครงการและเงินยืมแก่ครัวเรือนเป้าหมายที่ยังไม่บรรลุวัตถุประสงค์ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตใช้เป็นเงินทุนในการประกอบอาชีพเพื่อสร้างรายได้ สำหรับพัฒนาคุณภาพชีวิตต่อไป
- ประเภทอาชีพที่ครัวเรือนเป้าหมายสามารถเสนอขอยืมเงินได้มี ดังนี้ 1) อุตสาหกรรมในครัวเรือน 2) ค้าขาย 3) งานช่าง 4) เกษตรกรรม 5) อาชีพอื่นๆ ตามที่คณะกรรมการ กข.คจ. เห็นชอบ ให้ทำได้ เช่น รับจ้างซักรีด รับซื้อของเก่า
4. การพิจารณาจำนวนเงินยืมของครัวเรือนเป้าหมาย โดยพิจารณาจาก 1) ความสามารถในการส่งใช้เงินยืม 2) ประเภทอาชีพตามความเหมาะสมและเป็นไปได้ และ 3) ระยะเวลาที่จะก่อให้เกิดรายได้
- เงื่อนไขในการใช้เงินยืมของครัวเรือนเป้าหมาย คือ ให้นำไปใช้ประกอบอาชีพตามโครงการที่เสนอขอยืม 1) ห้ามนำไปใช้หนี้สินเดิม 2) ห้ามนำไปบูรณะ ซ่อมแซมที่อยู่อาศัย 3) ห้ามนำไปใช้จ่ายในครอบครัว
คณะกรรมการ กข.คจ
คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน มีจำนวน 7 คนแต่ไม่เกิน 9 คน มีวาระคราวละ 4 ปี มาจากประธาน กม. ผู้แทน กม. ผู้แทน อบต. ผู้แทนสตรี ผู้แทนองค์กรชุมชนอื่นๆ ในระดับหมู่บ้าน
กระบวนการอนุมัติเงินยืมของคณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน
- คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน พิจารณาความเป็นไปได้ของโครงการและเสนอแบบขอยืมเงินต่อพัฒนากรผู้รับผิดชอบประจำตำบลเห็นชอบ เพื่อประกอบการพิจารณาอนุมัติยืมเงินแก่ครัวเรือนเป้าหมาย
- คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน พิจารณาอนุมัติเงินยืมให้แก่ครัวเรือนเป้าหมาย ให้พิจารณาตามลำดับตามบัญชีทะเบียนครัวเรือนเป้าหมาย
- การพิจารณาอนุมัติเงินยืมต้องได้รับความเห็นชอบจากพัฒนากรผู้รับผิดชอบประจำตำบล ไม่ควรใช้วิธีการเฉลี่ยเงินทุน ควรพิจารณาตามความจำเป็น ความเหมาะสมของแต่ละโครงการและคำนึงถึงผลตอบแทนที่ได้รับ
การทำสัญญายืมเงินตามโครงการ กข.คจ
แนวทางการทำสัญญายืมเงิน กข.คจ. ตามแบบที่กำหนด ให้ดำเนินการดังนี้
- ให้เลขานุการคณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน แจ้งให้หัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายหรือผู้แทนที่ได้รับอนุมัติโครงการและเงินยืม มาทำสัญญายืมเงินภายใน 3 วัน นับแต่วันที่รับแต่วันที่รับแจ้งการอนุมัติโครงการและเงินยืม
- ให้เลขานุการคณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน รายงานผลการอนุมัติเงินยืมให้อำเภอทราบ และปิดประกาศให้ทราบโดยทั่วกัน ณ ศูนย์ปฏิบัติการหมู่บ้านโครงการ กข.คจ. หรือในที่เปิดเผยของชุมชน
- ในการทำสัญญายืมเงิน ให้ประธานคณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน และหัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายหรือผู้แทน เป็นคู่สัญญา และเป็นผู้มีอำนาจลงนามในสัญญา
- ให้ทำสัญญายืมเงินทุน กข.คจ. ตามแบบที่กำหนด จำนวน 3 ชุด โดยส่งมอบและเก็บไว้เป็นหลักฐาน ดังนี้
1) หัวหน้าครัวเรือนเป้าหมายผู้ยืมเงิน จำนวน 1 ชุด
2) คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน จำนวน 1 ชุด
3) นายอำเภอ(มอบให้สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอ) จำนวน ๑ ชุด
การเบิกจ่ายเงินให้ครัวเรือนที่ได้รับอนุมัติให้ยืมเงิน
การเบิกจ่ายเงินกองทุน กข.คจ. ให้แก่ครัวเรือนที่ได้รับอนุมัติให้ยืมเงินดำเนินการ โดยให้คณะกรรมการกองทุน กข.คจ. หมู่บ้าน โอนเงินเข้าบัญชีเงินฝากของหัวหน้าครัวเรือนเต็มจำนวนที่ได้รับอนุมัติให้ยืม และออกใบรับเงินยืมของครัวเรือนเป้าหมาย
การกำหนดระยะเวลาการชำระคืนเงินยืมของครัวเรือนเป้าหมาย
ให้คณะกรรมการ กข.คจ. หมู่บ้าน กำหนดระยะเวลาการชำระคืนเงินยืม ทั้งนี้ ต้องไม่เกิน 3 ปี นับแต่วันทำสัญญาโดยพิจารณา
1.ความสามารถในการส่งใช้เงินยืม
2.ประเภทอาชีพตามความเหมาะสมและเป็นไปได้
3.ระยะเวลาที่จะก่อให้เกิดรายได้ของครัวเรือนเป้าหมาย